HSP
Hoogsensitiviteit is een persoonlijkheidskenmerk. Het is de gevoeligheid voor prikkels én de intense verwerking ervan. Essentieel is de combinatie van deze twee.
*Het vierluik ‘Hoogsensitieve wijze van waarnemen’ (Tol, 2014)
Over hoogsensitieve kinderen
Herken je het volgende?
- Is je kind gevoelig voor sferen en verwachtingen?
- Heeft je kind oog voor detail?
- Stelt je kind wijze vragen?
- Maakt je kind zich snel zorgen?
- Heeft je kind last van kriebelende of prikkende kleding?
- Raakt je kind snel overweldigd in nieuwe situaties?
- Of houdt je kind juist van nieuwe dingen maar raakt hij/zij hiervan overprikkeld?
- Heeft je kind last van faalangst?
- Laat je kind een groot gevoel van rechtvaardigheid zien?
- Heeft je kind last van veranderingen, drukte en geluiden?
- Slaan bij je kind soms de stoppen door en/of heeft je kind boze buien of huilbuien?
Dan is het wellicht interessant om te onderzoeken of je kind hoogsensitief is en hoe dit tot uiting komt.
Elk kind is anders en dat zien we ook terug bij hoogsensitieve kinderen. De één is introvert, de ander is extravert en er zijn ook hoogsensitieve kinderen met een sterke wil. De verschillende eigenschappen vragen andere manieren van begeleiden en opvoeden.
Hoogsensitieve kinderen (HSK) zijn gevoelig voor fysieke en emotionele prikkels, en voor nieuwe en sociale situaties. In de sociale situaties registreren hoogsensitieve kinderen meer informatie zoals emoties, spanning, sfeer en stemming dan anderen. Niet alleen door wat er gezegd wordt, maar ook door lichaamstaal.
Een HSK neemt daarnaast subtielere nuances waar, waarin hij/zij bijvoorbeeld gevoelig is voor licht, geuren en geluiden. Dit is het gevolg van een zenuwstelsel dat gevoeliger is dan gemiddeld. Alle (subtiele) informatie komt heftiger binnen en wordt intensiever verwerkt dan bij minder gevoelige personen¹.
Met de intense verwerking wordt bedoeld dat alle informatie die binnenkomt, geanalyseerd wordt op samenhang, risico’s en gevolgen voor de hele groep en voor zichzelf. HSK betrekken hierbij vooral emoties; met name die van anderen. HSK hebben antennes voor ‘wat er van hen verwacht wordt’ en zijn erop gericht om het ‘in één keer goed te doen’. Hun eigen gedrag beoordelen ze continu. HSK stellen over het algemeen groepsbelang voor eigen belang¹.
- ¹ bron Esther Bergsma
Sterke kanten en uitdagingen
- Hoge mate van creativiteit
- Groot inlevingsvermogen
- Groot verantwoordelijkheidsgevoel
- Inzicht in complexe materie
- Sterke intuïtie
- Helder weten/zien/voelen
Uitdagingen kunnen zijn;
Overprikkeling:
Door hun gevoeligheid raken HSK snel overprikkeld. Dit betekent dat prikkels niet meer verwerkt kunnen worden. Alle hersenactiviteit wordt al gebruikt en de persoon slaat op ‘tilt’. Ontladen gebeurt bij driekwart van de kinderen door woedeaanvallen of huilbuien. Andere kinderen reageren door zich af te sluiten¹.
Faalangst:
60 % van de HSK ervaren vrees om tekort te schieten. Faalangst komt vaak voor omdat ze alles in één keer goed willen doen. Als een HSK van mening is dat hij iets niet goed heeft gedaan, dan kan dat tot stevige zelfkritiek en gepieker leiden¹.
Lage eigenwaarde:
Intense verwerking leidt snel tot zelfkritiek. Dit kan doorslaan in lage eigenwaarde. Ook negatieve reacties vanuit de omgeving van de ‘gevoelige aard’ kunnen leiden tot een negatief zelfbeeld¹.
Één kwart van de HSK is spiritueel begaafd. Erkenning voor deze spirituele begaafdheid is belangrijk voor het kind om zichzelf te accepteren en leren omgaan met wat hij/zij ziet of ervaart.
Wat zegt de wetenschap?
Een hype? Een modegrill? Bestaat hoogsensitiviteit echt? Ja, hoogsensitiviteit bestaat! Wetenschappers hebben de eigenschap onderzocht. Hieronder een kleine selectie van wetenschappelijk onderzoek.
- De Psycholoog en psychotherapeut Elaine Aron introduceert in 1997 een wetenschappelijk artikel met de woorden HSP en hoogsensitief. Zij wordt gezien als de grondlegster van het begrip HSP en heeft uitvoerig onderzoek gedaan naar hoogsensitiviteit.
- In eerdere onderzoeken worden ook wel de termen Sensory processing sensitivity en Biological sensitivity to context gebruikt.
- Hoogsensitiviteit is een eigenschap die voortkomt bij ongeveer 15 tot 20% van de bevolking en bij meer dan 100 diersoorten. Het heeft een evolutionaire functie. Hoogsensitieve individuen observeren, pauzeren, schatten kansen en risico’s in en gaan dan tot actie over. Esther Bergsma spreekt van een ‘pauze en checksysteem’. De overige 80 tot 85% wacht niet en onderneemt zo snel mogelijk actie. Beide strategieën zorgen ervoor dat de populatie kan overleven. (Aron en Aron 1997, Wolf 2008)
- Hersenscans laten zien dat het brein van HSP’ers anders werkt. Wetenschappers meten meer activiteit in de hersenen die betrokken zijn bij het verwerken van visuele informatie en bij empathie. (Jagiellowicz 2010. Acevedo 2014)
Mijn visie op hoogsensitiviteit
Ik ben blij met de wetenschappelijk onderzoeken over hoogsensitiviteit omdat het bijdraagt aan de bekendheid en erkenning van hoogsensitiviteit.
Ik ben er jaren geleden achter gekomen dat ik hoogsensitief ben toen deze term werd genoemd voor onze oudste dochter. Wat een feest der herkenning toen ik las over deze karaktereigenschap. Het heeft mij gebracht dat ik mezelf beter ben gaan begrijpen en de kwaliteiten meer ben gaan waarderen. Door mezelf te omarmen en serieus te nemen heb ik mijn intuïtie en mijn doorvoelende eigenschappen verder ontwikkeld.
In mijn praktijk zie ik hele sensitieve pubers, jonge kinderen en (jong)volwassenen die vastlopen in bijvoorbeeld onderwijs of maatschappelijke verwachtingen. Doordat zij zich aanpassen om te voldoen aan de norm, verliezen zij het contact met zichzelf.
We hebben van jongs af aangeleerd om te luisteren naar autoriteiten en zijn verwijderd geraakt van onze eigen wijsheid, oplossend vermogen, en zelfhelend vermogen en kracht.
Voor mij is dit een prachtige, mooie en uitdagende tijd om in te leven. In mijn visie is het dé tijd dat we samen met onze kinderen aan nieuwe systemen gaan werken. Onze kinderen wijzen de weg. Het is tijd dat eigen kracht, liefde en wijsheid onze primaire levensenergie is.
Ik werk in mijn coaching met praktische tools en energetisch werk met als doel om deze eigen kracht, liefde en wijsheid opnieuw wakker te maken. Het is zo mooi om te merken dat ik de oplossingen niet aan hoef te dragen maar dat deze wijsheid komt uit de kinderen, pubers en volwassenen zelf! Soms wat onwennig. Onbekend maakt onbemind. En het vraagt moed om aangeleerde patronen en aangenomen waarheden los te laten. Maar altijd met als resultaat; meer vreugde, rust en balans. En dat gun ik iedereen!
Ben jij toe aan de volgende stap om te gaan leven vanuit je eigen kracht, liefde en wijsheid?
Wil jij je kind begeleiden naar balans en zelfvertrouwen?
Neem gerust contact met mij op!